Marketing 4P, 7P i 4C – poznaj trzy kompozycje marketingowe

Wprowadzając nowy produkt na rynek, pierwszym krokiem powinno być przeanalizowanie różnych strategii marketingowych. Jedną z nich jest Marketing Mix. Składają się na nią różne czynniki, które marka musi wziąć pod uwagę, aby finalnie móc zaoferować jak najlepszy produkt lub usługę klientowi. Dziś przedstawię, na czym ta metoda dokładnie polega oraz jakie wyróżniamy jej rodzaje. 

Czym jest Marketing Mix?

Marketing Mix, nazywany także kompozycją marketingową, jest to szereg zróżnicowanych technik, metod i procesów, które firma może wykorzystać podczas wprowadzania swojego produktu bądź usługi na rynek lub podczas kształtowania zapotrzebowania klientów na ofertę, którą dana marka już posiada.

Poszczególne elementy Marketingu Mix wspólnie tworzą zintegrowany system oddziaływania nie tylko na samych konsumentów, ale także na konkurentów oraz na inne czynniki otoczenia rynkowego firmy. W skrócie można rzec, że jest to w zasadzie punkt wyjścia każdego marketera podczas przygotowywania strategii marketingowej. 

Trzy podstawowe koncepcje Marketingu Mix

Obecnie wyróżniamy kilka wariantów kompozycji marketingowych – klasyczna 4P, rozbudowana 7P oraz 4C. Omówię teraz, co dokładnie kryje się pod tymi skrótami oraz przedstawię, w jaki sposób można wykorzystać te koncepcje w praktyce.

Koncepcja 4P

Klasyczna koncepcja 4P jest zdecydowanie najbardziej znana ze względu również na fakt, że jest najstarsza. Po raz pierwszy terminu “Marketing Mix” użył Neil Borden w 1953 roku, a Edmund Jerome McCarthy zaproponował 4P jako klasyfikację kluczowych elementów Marketingu Mix w 1960 roku. Jednak, mimo że to Borden jest autorem tego terminu, to Philip Kotler zdecydowanie przyczynił się do jego rozpowszechnienia oraz rozwinięcia tej koncepcji. 
W skład klasycznej formuły 4P wchodzą 4 główne instrumenty Marketingu Mix, czyli produkt, cena, promocja oraz dystrybucja (tłumaczona też czasem jako miejsce). Kompozycja ta utrzymuje cały czas swoją aktualność, mimo że sama branża przez te wszystkie lata mocno ewoluowała. Przedstawię teraz dokładnie co oznaczają poszczególne litery P: 

Product (produkt)

Pod tym pojęciem kryje się nie tylko sam produkt w jego czysto fizycznej formie, ale także jego wartość, którą niesie ze sobą. Dlatego też ważne są takie elementy jak: jego opakowanie, estetyka, jakość, marka, gwarancja oraz to, jak jest on postrzegany przez odbiorców, w jaki sposób zaspokaja ich potrzeby i jakie emocje towarzyszą im w trakcie korzystania z tego towaru. 

Już ustaliliśmy, że produkt to coś więcej niż to, co fizycznie jest sprzedawane. Warto pamiętać również o tym, że na tym etapie musisz określić także swoich klientów i przetestować swój towar na rynku. Na samym początku musisz też zrozumieć dokładnie, czym Twój produkt jest. Podczas tej fazy, dobrym rozwiązaniem będzie próba odpowiedzenia sobie na takie pytania jak: “Czym mój produkt się wyróżnia?”, “Jakie potrzeby zaspokaja?”, “Kto może z niego korzystać?”. 

Następnie musisz ustalić, czy Twój produkt jest nową ofertą, czy istniejącą już na rynku. Dzięki temu będzie łatwiej Ci przeprowadzić analizę konkurencji. Przy niej pomocne mogą się okazać takie pytania jak: “Czym mój produkt jest lepszy od konkurencji?”, “Czy ma lepszą jakość?”, “Czy ma niższą cenę?”. Odpowiedzi na te pytania możesz później również wykorzystać na etapie ceny i promocji. 

Ostatnim krokiem jest przeprowadzenie badań rynkowych, które pomogą Ci w zlokalizowaniu Twojego rynku docelowego. Jeśli nie jesteś pewien, jaki rynek będzie najodpowiedniejszy, możesz przeprowadzić badania fokusowe i zaoferować swój produkt pewnej grupie odbiorców do przetestowania go.

Price (cena)

Czym jest cena, to pewnie każdy z Was dokładnie wie, jednak dla przypomnienia jest to wydatek, który ponosi klient, w celu zaspokojenia potrzeby. Jest ona składową kosztów, które ponosisz za wytworzenie produktu, jego dystrybucję i promocję. 

Wyznaczenie odpowiedniej ceny jest niezwykle istotne dla powodzenia firmy. Bowiem zbyt niska cena produktu może sprawić, że będzie on odbierany jako gorszej jakości w porównaniu do konkurencji. Natomiast zbyt wysoka może odpychać konsumentów od zakupu. 

Chcąc wyznaczyć odpowiednią cenę, konieczne mogą okazać się badania – określenie co i za ile sprzedają konkurenci oraz przeprowadzenie ankiet wśród potencjalnych klientów. Może to pomóc Ci w określeniu przedziału cenowego dla Twojego towaru. 

Promotion (promocja)

Są to wszelkie działania, które służą do wypromowania produktu, aby przyciągnąć grupę docelową. Jej celem jest nie tylko poinformowanie odbiorców o nowym produkcie, ale także pobudzenie ich potrzeb oraz zwiększenie popytu. 

Form promocji jest naprawdę wiele. To, jaką wybierzesz, powinno być indywidualnie dobrane w zależności od tego, jaki towar sprzedajesz. Możesz wybrać np. kody rabatowe, reklamę telewizyjną, radiową lub internetową, działania z zakresu Public Relations itd. 

Place (dystrybucja)

Jest to sposób rozmieszczania produktu na rynku, czyli mówiąc w skrócie – wybór odpowiednich kanałów dystrybucji, którymi będziesz docierać do potencjalnych klientów. Ponadto, w definicji dystrybucji mieści się także łatwość dostępu do towarów, a nawet ich rozmieszczenie na półkach w sklepie.

Określając kanały dystrybucji, bardzo ważne jest to, aby na samym wstępie zrozumieć, gdzie znajdziemy naszych konsumentów – pamiętając przy tym, że możesz do nich dotrzeć niezależnie od tego czy posiadasz sklep fizyczny, czy nie. Miejscem może być Twoja strona internetowa, katalog lub magazyn, sprzedaż w sklepie lub możesz polegać na handlowcach. 

Nowoczesna koncepcja 4P

Mimo że klasyczna koncepcja 4P nadal jest często wykorzystywana przez marketingowców, to powstała również jej bardziej nowowczesna wersja, o której także warto wspomnieć. Składa się on również z 4 elementów:

• People (ludzie) – dotyczy on nie klientów, a pracowników firmy oraz zwiększaniu ich świadomości marketingowej. Produkt tworzony powinien być przez wszystkich (bezpośrednio czy pośrednio) i to od załogi zależy sukces firmy.
  
• Performance (dokonania, osiągnięcia) – wskazują one na rozwój firmy. Brane są tu pod uwagę zarówno mierniki finansowe, jak i niefinansowe.
  
• Platform (programy) – działania skupiające się na konsumencie i wychodzące poza ramy tradycyjnego 4P.
  
• Process (procesy) – ich zadaniem jest sterowanie działaniami, które w długofalowej perspektywie pomagają w nawiązywaniu dobrych relacji z otoczeniem.

Koncepcja 7P

Kompozycja ta jest rozwinięciem klasycznej 4P. Dodane zostały do niej trzy dodatkowe elementy: People (ludzie), Process (proces) i Physical evidence (dowód rzeczowy). Twórcy 7P uznali bowiem, że w tradycyjnej koncepcji został pominięty bardzo ważny aspekt, jakim jest obsługa klienta oraz zasoby ludzkie (pracownicy). 

People (ludzie)

Element ten odnosi się do wszystkich stron, które biorą udział w cyklu zakupowym. Składają się na niego zarówno pracownicy, którzy reprezentują daną firmę, jak i klienci. Bardzo ważne są tu także wzajemne interakcje między tymi grupami. Dlatego też niezbędne jest to, aby cały czas doskonalić umiejętności obsługi klienta oraz dbać o to, aby komunikacja wokół Twojej marki była pozytywna. 

Process (proces)

Został on już wyróżniony przy okazji nowoczesnej koncepcji 4P. Dodam tutaj jedynie to, że faza procesu trwa od momentu wejścia klienta do sklepu (lub np. wejścia na witrynę internetową), a kończy się w momencie ostatniej interakcji. Z tymże ostatnią interakcją nie musi być zakup produktu. Może nią być również ewentualny zwrot lub przyszłe zakupy.

Physical Evidence (dowód rzeczowy)

Składają się na nie wszelkie czynniki, które mają wpływ na wizerunek firmy oraz jej odbiór przez konsumentów. Może to być estetyczne logo, elegancko urządzony sklep lub biuro albo funkcjonalna strona internetowa. 

Zastanawiasz się, w jaki sposób możesz przeprowadzić promocję swojego nowego produktu?

Możemy Ci w tym pomóc! W Social Media i Performance Marketingu czujemy się jak ryba w wodzie. Skontaktuj się z nami i sprawdź nas!

Skontaktuj się!

Z ciekawostek warto również wspomnieć, że niektórzy oprócz koncepcji 4P i 7P wyróżniają także kompozycję 5P. Składają się na nią wtedy takie elementy jak: product, cena, promocja, dystrybucja i ludzie. 

Koncepcja 4C

Koncepcja 4C przedstawia trochę inne spojrzenie niż elementy modelu 4P i 7P, ponieważ zorientowana jest ona na kliencie. Stworzona została ona w roku 1990 przez Roberta F. Lauterborna i obejmuje takie czynniki jak: wartość dla klienta, koszt, wygodę i komunikację. 

Customer Value (wartość dla klienta)

Element ten obejmuje korzyści, jakie dostarcza dany produkt klientowi. Jest on podobny do pierwszego P, czyli produktu, z tą różnicą, że skupiamy się na tym, w jaki sposób nasz towar może posłużyć konsumentom. Warto przeprowadzić tu badania konsumenckie, czy istnieje w ogóle popyt na nasz nowy produkt. To właśnie potrzeby klientów powinny napędzać chęć jego stworzenia.

Cost (koszt)

Podobnie jak przy cenie, jest to wydatek, który ponosi klient. Jednak różnicą jest tu to, że cena nie jest jedynym kosztem, jaki ponosi konsument w trakcie zakupu naszego produktu. Tu musimy wziąć pod uwagę także koszt alternatywny – utratę potencjalnego zysku z alternatywy, a nawet czas, który klient w ogóle poświęcił na zakup artykułu. 

Convenience (wygoda)

Są to wszystkie udogodnienia, które mają wpływ na satysfakcję konsumenta podczas dokonywania zakupu produktu. Należy skupić się na tym, aby obsługa klienta była na jak najwyższym poziomie oraz ograniczyć wysiłek, który musi podjąć klient, aby nabyć towar, do minimum. 

Communication (komunikacja)

Jest to komunikacja dwukierunkowa na poziomie klient-marka. Według autora tej koncepcji promocja jest manipulacją, a komunikacja charakteryzuje się kooperacją, która jest bardziej pożądana. Firma powinna skupić się na dialogu ze swoimi klientami, przyjmować ich opinie, odpowiadać na pytania oraz brać pod uwagę recenzje, które zostawiają konsumenci. 

Podsumowanie

Przedstawione koncepcje są metodami, które mogą pomóc w odpowiednim funkcjonowaniu Twojej firmy na rynku oraz w uzyskiwaniu satysfakcjonujących wyników. Wybór jednej z nich powinien być jednak poprzedzony badaniami oraz analizą otoczenia, zarówno wewnętrznego, jak i zewnętrznego. Warto pamiętać także, że Marketing Mix nie jest sztywną regułą, której musimy się kurczowo trzymać. Wręcz przeciwnie. Powinien być on unikalny dla Twojego produktu i klientów, dlatego nie bój się go zmieniać oraz optymalizować pod siebie.